Świadczenia rodzinne, w tym 500 plus czy Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, przysługują uchodźcom tylko za czas, kiedy przebywają z dziećmi w Polsce. W przypadku wyjazdu z kraju, na okres powyżej miesiąca, tracą oni prawo do legalnego pobytu w Polsce, a tym samym tracą prawo do świadczeń. Tak więc o swoim wyjeździe należy poinformować Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
O wyjeździe z Polski uchodźca powinien niezwłocznie poinformować ZUS. Może to zrobić elektronicznie, logując się na swój profil na Platformie Usług Elektronicznych (PUE ZUS) i składając pismo ogólne na formularzu POG. Jeśli obywatel Ukrainy nie ma dostępu do internetu i nie ma możliwości poinformowania o wyjeździe drogą elektroniczną, może zgłosić się do placówki ZUS i złożyć pisemne oświadczenie – informuje Marlena Nowicka – rzeczniczka prasowa ZUS w Wielkopolsce.
Cudzoziemiec, który pobiera świadczenia rodzinne i nie poinformuje ZUS o swoim wyjeździe, będzie musiał oddać nienależnie pobrane środki wraz z odsetkami.
ZUS dysponuje narzędziami, które pozwalają na sprawdzenie, czy dana osoba opuściła Polskę. Weryfikuje też legalny pobyt w kraju obywateli Ukrainy, zarówno na etapie przyznawania świadczenia, jak i w dowolnym momencie, w trakcie okresu świadczeniowego. Pomocne są w tym różnego rodzaju rejestry państwowe, do których ZUS ma dostęp i współpraca z zagranicznymi instytucjami ubezpieczeniowymi. ZUS może też w przypadku wątpliwości, co do spełnienia warunku zamieszkiwania na terenie Polski, wezwać świadczeniobiorcę do osobistego udzielenia wyjaśnień w placówce ZUS. W przypadku nie złożenia wyjaśnień we wskazanym czasie, ZUS może wstrzymać wypłatę świadczenia. Ta sama zasada obowiązuje również Polaków.